به گزارش اختصاصی رصد بورس، فولاد نه تنها به‌عنوان یک کالای استراتژیک بلکه به‌عنوان زیرساخت اصلی بسیاری از صنایع شناخته می‌شود و نقش آن در توسعه اقتصادی کشورها غیرقابل انکار است. در ایران، صنعت فولاد یکی از پیشران‌های اصلی اقتصاد محسوب می‌شود و سهم چشمگیری در صادرات غیرنفتی دارد. با این حال، دستیابی به اهداف تعیین‌شده برای افق 1404 بدون بازنگری در زنجیره تأمین امکان‌پذیر نیست. افزایش تقاضا در بازار داخلی، تغییر ترکیب صادرات و همزمان فشارهای ناشی از رقابت جهانی، ضرورت بازطراحی فرآیندهای تولید و عرضه را بیش از پیش آشکار کرده است.
در این گزارش، سه محور اصلی شامل چالش‌های زنجیره تأمین در صنعت فولاد و فرصت‌های پیش‌روی فولاد مبارکه، نقش فناوری و سیستم‌های نرم‌افزاری پیشرفته در بهینه‌سازی زنجیره تأمین و تحلیل روند جهانی زنجیره فولاد و تأثیر آن بر صادرات ایران بررسی می‌شود.
چالش‌های زنجیره تأمین فولاد و فرصت‌های پیش‌روی فولاد مبارکه
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که صنعت فولاد ایران در سال 1404 با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، محدودیت در تأمین انرژی پایدار و مواد اولیه است. نوسانات عرضه سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله از یک سو، و مشکلات مربوط به زیرساخت‌های انرژی از سوی دیگر، زنجیره تولید فولاد را با ناپایداری مواجه کرده است. این چالش‌ها زمانی جدی‌تر می‌شوند که به تغییر در ترکیب صادرات نیز توجه کنیم؛ افزایش صادرات مواد اولیه و کاهش صادرات محصولات نهایی فشار مضاعفی بر صنایع پایین‌دستی وارد کرده است.
از منظر جهانی نیز بازار فولاد با رکود نسبی تقاضا، رقابت شدید قیمتی و فشار برای کاهش انتشار کربن روبه‌رو است. این شرایط سبب شده است که صادرات فولاد ایران به برخی بازارهای سنتی با مانع مواجه شود و ضرورت بازنگری در سیاست‌های تجاری را دوچندان کند.
با این وجود، در دل این چالش‌ها فرصت‌هایی نهفته است. فولاد مبارکه با تعریف 12 پروژه کلان استراتژیک، به دنبال تقویت تأمین مواد اولیه داخلی، توسعه محصولات با ارزش افزوده بالا و بهینه‌سازی مصرف انرژی است. این شرکت با تکیه بر ظرفیت‌های تحقیق و توسعه، علاوه بر حفظ سهم داخلی، به دنبال تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی در منطقه خاورمیانه، آفریقا و آسیای میانه است.
فناوری‌های نوین و نقش نرم‌افزار در بهینه‌سازی زنجیره تأمین
یکی از ابزارهای کلیدی برای عبور از چالش‌های موجود، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مدیریت زنجیره تأمین است. تجربه جهانی نشان داده است که استفاده از سیستم‌های مدیریت یکپارچه (ERP)، برنامه‌ریزی پیشرفته تولید (APS) و سامانه‌های هوشمند مدیریت موجودی می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری ایفا کند.
در فولاد مبارکه، استفاده از داده‌کاوی، اتوماسیون فرآیندها و تحلیل پیش‌بینی تقاضا به‌عنوان بخشی از پروژه‌های توسعه‌ای در سال 1404 در دستور کار قرار گرفته است. این رویکرد امکان مدیریت دقیق‌تر موجودی، کاهش هزینه‌های انبارداری و حمل‌ونقل، و پیش‌بینی بهتر تغییرات بازار را فراهم می‌کند.
یکی دیگر از مزایای سیستم‌های نرم‌افزاری پیشرفته، شفاف‌سازی اطلاعات در تمامی حلقه‌های زنجیره است. زمانی که داده‌های مرتبط با تولید، انبار، حمل‌ونقل و فروش در یک بستر یکپارچه تجمیع شود، تصمیم‌گیری برای مدیران آسان‌تر و دقیق‌تر خواهد بود. این موضوع نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها منجر می‌شود بلکه سرعت واکنش به تغییرات بازار را نیز افزایش می‌دهد.
روند جهانی زنجیره فولاد و تأثیر آن بر صادرات ایران
بازار جهانی فولاد در سال‌های اخیر تحت تأثیر چند روند عمده قرار گرفته است: مازاد تولید در چین، رقابت شدید میان صادرکنندگان آسیایی، حرکت به سمت محصولات سبز و فشار برای کربن‌زدایی. این عوامل ساختار تجارت جهانی فولاد را دستخوش تغییر کرده و برای صادرکنندگانی همچون ایران پیامدهای مهمی به همراه داشته است.
آمارهای صادراتی در سال 1404، نشان‌دهنده تغییر قابل توجه در ترکیب صادرات فولاد ایران است. سهم صادرات مواد اولیه افزایش یافته و سهم محصولات نهایی به‌ویژه مقاطع نوردی کاهش یافته است. این تغییر نشان‌دهنده وجود محدودیت‌های داخلی و همچنین فشار رقابتی در بازارهای بین‌المللی است.
برای مقابله با این شرایط، ضروری است که ایران استراتژی صادراتی خود را به سمت محصولات با ارزش افزوده بالا همچون ورق‌های پوشش‌دار، فولادهای آلیاژی و محصولات تخصصی سوق دهد. چنین تغییر رویکردی می‌تواند علاوه بر حفظ درآمد ارزی، جایگاه ایران را در بازارهای جهانی تقویت کند. فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه‌ای و حرکت به سمت تولید محصولات خاص، می‌تواند نقش کلیدی در تحقق این هدف ایفا کند.
مدیریت زنجیره تأمین فولاد در ایران به یک موضوع راهبردی بدل شده است. از تأمین مواد اولیه و انرژی گرفته تا ورود به بازارهای صادراتی، همه حلقه‌ها نیازمند بازنگری و نوسازی هستند. چالش‌های موجود اگرچه فشار زیادی بر صنعت وارد کرده‌اند، اما فرصت‌های تازه‌ای را نیز برای تحول ایجاد کرده‌اند.
فولاد مبارکه با تعریف پروژه‌های کلان، بهره‌گیری از نرم‌افزارهای پیشرفته و تمرکز بر صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا نشان داده است که می‌توان با ترکیبی از نوآوری، دیجیتال‌سازی و نگاه راهبردی، مسیر آینده صنعت فولاد کشور را روشن‌تر کرد. بی‌تردید، موفقیت در این مسیر نیازمند همکاری نزدیک‌تر دولت، بخش خصوصی و شرکت‌های پیشرو است تا ایران بتواند جایگاه خود را در بازار جهانی فولاد تثبیت کرده و زنجیره تأمین خود را به الگویی پایدار و رقابتی بدل سازد.
0 دیدگاه